Pałac w Mrowinach

Mrowiny – zapomniana wieś, zapomniany pałac. To właśnie w tej wiosce czekała na mnie kolejna zapomniana dolnośląska perełka.

Planowanie i trasport

Podczas przeglądania map Dolnego Śląska, zauważyłam małą etykietkę z nazwą „pałac” niedaleko miasta Żarów. Okazało się, że właśnie znalazłam kolejną perełkę do mojej kolekcji Zapomnianych na Dolnym Śląsku. Pałac pięknie się prezentował na zdjęciach osób, które wcześniej do niego dotarły. Postanowiłam odbyć małą podróż pociągiem i przekonać się sama o jego wdzięku oraz o zmianach jakie zaszły w okolicy.

Trasa do Żarowa jest bardzo prosta, ponieważ wsiada się do pociągu we Wrocławiu, jedzie się ok 40 minut i wysiada w Żarowie.

•

Wysiadając w Żarowie, byłam bardzo zaskoczona. Spodziewałam się małej wioski, a zobaczyłam miasteczko, które tętniło życiem. Każdy gdzieś biegł, a to na pocztę, a to do sklepu, a to po pieczywo. W ogóle nie odczułam, że jest to sobota. Plan był jednak taki, by dotrzeć to pałacu, dlatego z Żarowa do Mrowin ruszyłam na piechotę. Spokojnym tempem można się tam dostać w przeciągu 30 minut. No chyba, że zahaczymy o małe, ale urokliwe jeziorko, które posiada nawet własną, małą plaże. Miejsce idealne na spacer i krótki odpoczynek.

Jezioro pomiędzy Żarowem a Mrowinami ze Ślężą w tle.

Mrowiny

Mrowiny to mała wioska na Dolnym Śląsku.  Po samej wsi nic nie wskazywało na to, że czeka na mnie tu nie lada gratka w postaci pięknego pałacu. Ciężko się temu nie dziwić, skoro sama wieś nie przypominała w niczym pięknej, malowniczej wioski, którą jesteśmy raczeni w wielu reklamach, lub w pewnym programie o rolnikach. Wieś jest dość obskurna i pachnie dymem z pieców kaflowych, który w niczym nie przypomina tego z ogniska. Pojęcie „lokalnej społeczności” raczej w tym miejscu nie funkcjonuje chyba, że chodzi o plotki, z którymi miałam okazje zostać zapoznana i tym samym pewnie teraz też w nich funkcjonuję. Wszystkich interesują „obcy” ludzie, którzy pewnie nie często tam zaglądają, ale na stwierdzenie, że przyjechałam tam tylko dla pałacu, patrzą z niedowierzaniem, zdumieniem i może z dużym zaskoczeniem, po czym machają lekceważąco ręką i odchodzą czym prędzej…

•

Nie zrażając się dość specyficzną aurą, wróciłam do swojego planu na sobotnią wycieczkę. Małą podpowiedzią było maps.google, które podpowiedziało mi ponadprogramowe miejsca, na które rzuciłam okiem. Okazało się, że ta wieś oferuję ciekawskim nie tylko pałac, ale także spichlerz, mauzoleum oraz wieżę dawnego kościoła ewangelickiego.

Wieś od roku 1943 nieco się rozrosła, choć nie są to zmiany drastyczne. Kilka budynków przybyło, kilka znikło. Wyżej wymienione obiekty pozostały z nami do dziś, choć ich stan techniczny ma się różnie.

Mrowiny – mapa z roku 1943.

Mrowiny dziś.

Wieża

Ze wszystkich obiektów, najgorzej jest z wieżą dawnego kościoła oraz ze spichlerzem. Wieży taki stan można wybaczyć, ponieważ należała ona do kościoła ewangelickiego, który istniał od 1746 roku, więc ząb czasu miał prawo się do niej dobrać. Po wojnie katolicy nie przyjęli tego kościoła, dlatego był rabowany, popadł w ruinę, aż w końcu rozebrano go w 1964 roku. Dziś obok wieży istnieje Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, a po drugiej stronie ulicy wybudowano nowy kościół i dom parafialny, który stał się jednak potrzebny dla mieszkańców Mrowin.

Mrowiny – Wieża dawnego kościoła ewangelickiego.

Mauzoleum rodu von Kulmitz

W bardzo bliskiej odległości od nowo wybudowanego kościoła zachowało się mauzoleum rodu von Kulmitz, które zostało zaadoptowane na cele modlitewne jako Kaplica pw. Matki Bożej Królowej Polski. Teren wokół kościoła i mauzoleum został otoczony murem, a w środku postawiono również figurkę Matki Bożej, Drogę Krzyżową oraz liczne ławeczki.

Mrowiny – Mauzoleum rodu von Kulmitz.

Spichlerz

Wracając na moment do spichlerza, to w jego przypadku darmo szukać wymówek odnośnie jego stanu. Należał on do dawnego folwarku i został wybudowany pod koniec XIX wieku, czyli stosunkowo niedawno w odniesieniu np. do wieży byłego kościoła ewangelickiego. Wygląda on dość masywnie i topornie, a małe okienka, którymi się charakteryzuje tylko to potęgują. Niestety obecnie bardziej to przypomina opuszczoną stajnie niż dawny spichlerz.

Mrowiny – Spichlerz

Pałac

Mrowiny – Pałac

W końcu dotarłam do głównego punktu wycieczki, czyli pałacu w Mrowinach. O dziejach tego pięknego pałacu nie będę się szczególnie rozpisywać, ponieważ są one dość zawiłe. Dwa fakty są pewne. Pierwszy z nich to taki, że rodzina von Adelsbach położyła pod ten pałac podwaliny w XVI wieku, a drugi to to, że do XIX wieku pałac nie był związany na dłużej z jedną rodziną. Na przestrzeni wieków, wśród właścicieli pojawiało się wiele rodów, w tym znany nam już z mauzoleum, ród von Kulmiz. W zasadzie to od 1868 roku do II Wojny Światowej, Carl Friedrich von Kulmiz pozostał właścicielem tej posiadłości.